Leczenie hipnozą jest coraz częściej stosowana alternatywą dla innych metod leczenia problemów zdrowotnych oraz psychicznych. Gdy tradycyjne leczenie zawodzi, a kolejne środki farmakologiczne pozostawiają po sobie wyłącznie skutki uboczne, warto udać się do hipnotyzera i sprawdzić, czy problem nie leży po stronie wewnętrznej blokady psychicznej. Hipnoza w dalszym ciągu walczy z negatywnymi stereotypami, jakie zyskała dzięki programom telewizyjnym i pokazom „sztuczek magicznych”, które uznały ją za swojego rodzaju siłę nadprzyrodzoną. I choć wciąż znajduje się wielu sceptyków wątpiących w jej skuteczność, hipnoza jest traktowana w psychologii jako skuteczna metoda pracy terapeutycznej. Na czym właściwie polega i jak określić skuteczność hipnoterapii w leczeniu zaburzeń psychicznych?
Hipnoza jako odmienny stan świadomości
Nawiązując do wspomnianych już „magików”, wartość medyczną hipnozy w dalszym ciągu deprecjonuje przekonanie, że to magiczna sztuczka pozwalająca osobie na kontrolę umysłu śpiącego pacjenta. Tymczasem naukowcy potwierdzają, że hipnoza nie jest absolutnie związana ze snem, a rola terapeuty w hipnozie jest ograniczona do roli pomocnika i przewodnika, a nie kontrolera. Hipnoza to odmienny stan świadomości, który nie jest wywoływany żadną ingerencją fizyczną ani substancjami farmakologicznymi. Jest ona szczególnym rodzajem relaksacji i rozluźnienia, podczas którego mózg zdejmuje nałożone na pewne sytuacje i myśli blokady. Można pokusić się o stwierdzenie, że hipnoza jest szczególną formą komunikacji werbalnej i niewerbalnej, która łączy w sobie stan odprężenia oraz głęboką koncentrację i sprzyja akceptowaniu pozytywnych sugestii wypowiadanych przez terapeutę.
W miejscu tym warto zaznaczyć, że hipnotyzer czy też terapeuta nie jest w stanie zmusić człowieka do wykonywania czynności, których normalnie nie byłby w stanie wykonać lub też nie zgadza się z nimi na pewnym poziomie. Oczywiście chodzi tu o znoszenie pewnych barier umysłowych, ale nie oznacza to absolutnie wykonywania czynności wbrew woli pacjenta. Hipnoza pozwala na wzmocnienie w pacjencie samooceny, poczucia samowystarczalności oraz pewności siebie, dzięki czemu możliwa jest praca nad problemami i poprawa ogólnego samopoczucia pacjenta.
Hipnoza terapeutyczna
Podczas stosowania hipnozy w leczeniu dąży się zwykle do osiągnięcia lekkiego lub średniego stopnia głębokości stanu, zbliżonego najbardziej do stanu czuwania. Osoba zahipnotyzowana zachowuje samokontrolę i jest w stanie samodzielnie wybudzić się z transu, jednak tego nie robi. Świadomość i wspomnienia przywołane w trakcie trwania transu decydują o skuteczności leczenia. Sam proces leczenia polega z kolei na tym, by przepracować treści wyparte z własnej świadomości poprzez tworzenie swoistych ograniczeń umysłowych. Aby wprowadzić pacjenta w stan hipnozy i wykorzystać ją w trakcie leczenia, specjalista musi przede wszystkim poznać problemy nękające pacjenta i zrozumieć jego przebieg zanim przystąpi do hipnozy. W ten sposób będzie on wiedział jakie pytania zadawać w celu ustalenia i przepracowania danych kwestii w trakcie hipnozy. Hipnoza może być stosowana do leczenia przypadków medycznych, w formie kontroli bólu, regeneracji sił, leczenia astmy, alergii, różnego rodzaju zaburzeń, a nawet w chirurgii w ramach znieczulenia. Najczęściej wykorzystuje się ją jednak w psychiatrii – w walce z depresją, zaburzeniami zachowania, nerwicą, zaburzeniami nawyków i popędów, uzależnieniami czy zaburzeniami odżywiania hipnoza potrafi być naprawdę skuteczna. Hipnoza terapeutyczna może być wykorzystywana także do pracy z dziećmi, w tym walki z fobiami, reakcjami psychosomatycznymi, zaburzeniami zachowania i emocji (w tym na przykład nocnym moczeniem czy jąkaniem) oraz w zaburzeniach koncentracji uwagi.
