Podstawowym źródłem energii jest glukoza. Kiedy organizm nie jest w stanie prawidłowo jej wykorzystać oraz utrzymać stężenie cukru we krwi na bezpiecznym poziomie, mamy natomiast do czynienia z cukrzycą. Czym się wyróżnia? Jak cukrzyca wpływa na organizm człowieka? Sprawdź.

Na czym polega cukrzyca?

Najczęściej u dzieci oraz osób młodych występuje cukrzyca typu 1. Choruje na nią około 10% pacjentów z cukrzycą. Na czym polega? W cukrzycy typu 1 układ odpornościowy niszczy albo cząsteczki insuliny, albo komórki trzustki, które odpowiadają za jej produkcję. W efekcie organizm przestaje wytwarzać prawidłowe ilości insuliny (czasami nie wytwarza jej w ogóle). Jej niedobory należy więc uzupełniać każdego dnia w formie zastrzyków.

Najbardziej powszechnym rodzajem cukrzycy jest jednak cukrzyca typu 2. W grupie ryzyka znajdują się przede wszystkim osoby po 40. roku życia. Na początkowym etapie choroby pacjenci cierpią na tzw. insulinoodporność. Oznacza to, że organizm nie jest w stanie odpowiednio wykorzystać insuliny, chociaż nie ma problemów z jej wytwarzaniem. Z biegiem czasu jej ilość będzie się jednak zmniejszać. Konieczne staje się wtedy wprowadzenie zmian do sposobu leczenia. Właśnie dlatego tak ważne są regularne badania kontrolne, które pozwolą monitorować jej przebieg.

Diagnostyka cukrzycy

Ponieważ najczęściej przebiega bezobjawowo, przynajmniej we wstępnym stadium, diagnoza cukrzycy stawiana jest przypadkowo. Zwykle dzieje się to przy okazji badań okresowych lub kiedy udajemy się na wizytę u specjalisty ze względu na inne dolegliwości. Często pierwsze wątpliwości pojawiają się też podczas badania okulistycznego, gdy dają się zauważyć oznaki retinopatii – przypadłości typowej dla wielu przewlekle chorych pacjentów. Jak można rozpoznać cukrzycę?

• badania poziomu glukozy we krwi – wykonuje się je, kiedy jest on możliwie najniższy. Właśnie dlatego pacjent nie powinien spożywać posiłków przez minimum 8 godzin. Dopiero wtedy można pobrać próbkę krwi. Żeby potwierdzić diagnozę, należy je powtórzyć;
• badanie tolerancji glukozy – zalecane również wtedy, kiedy wyniki są niejednoznaczne lub chcemy potwierdzić cukrzycę u kobiet w ciąży. Zasady dla pacjentów są bardzo podobne. Badanie, wykonywane po 8 godzinach od ostatniego posiłku, pomaga określić zmiany jej poziomu przed i po wypiciu specjalnego roztworu glukozy.

Główne objawy cukrzycy

Nieprawidłowy poziom cukru we krwi zaczyna destrukcyjnie wpływać na organizm człowieka na długo zanim pojawią się pierwsze widoczne oznaki choroby. Szacuje się, że nawet milion osób w Polsce może nie zdawać sobie sprawy, że cierpi na cukrzycę. Właśnie dlatego najważniejsze są regularne badania, które pomogą wcześnie rozpoznać problem. Dolegliwości, które towarzyszą wszystkim odmianom cukrzycy mogą być do siebie bardzo podobne i zwykle występują dopiero po czasie. Do głównych objawów cukrzycy należą:

• uczucie zmęczenia,
• silniejsze pragnienie i spory apetyt,
• skłonność do infekcji,
• uczucie stałego zmęczenia,
• pogorszenie pamięci,
• mniejsza sprawność psychiczna i ruchowa,
• częste oddawanie moczu,
• wolniejsze gojenie się ran,
• sucha i swędząca skóra,
• zaburzenia widzenia.

Jak cukrzyca wpływa na organizm człowieka?

Nieleczona cukrzyca może doprowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Komplikacje będą się tylko nasilać, im dłużej ją zaniedbamy. Ryzykujemy wtedy zawałem, udarem, niedokrwieniem kończyn dolnych lub niewydolnością serca. Nawet jeśli nie masz żadnych symptomów i nadal czujesz się dobrze, bardzo ważne jest, abyś monitorował poziom cukru we krwi.

Niewłaściwe działanie lub wydzielanie insuliny prowadzi do hiperglikemii, która jest punktem wspólnym wielu chorób towarzyszących cukrzycy. Zmiany, które po czasie pojawiają się w naszym organizmie, zwiększają ryzyko uszkodzeń wielu narządów. Najbardziej zagrożone są oczy i naczynia krwionośne, a także serce, nerki oraz układ nerwowy. Jak cukrzyca wpływa na wzrok? Obecnie zalicza się ona do głównych czynników ryzyka m.in. jaskry, zaćmy oraz zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem, czyli AMD. Do przewlekłych powikłań cukrzycy należą też m.in.:

• retinopatia – zmiany w obrębie najczulszej części siatkówki lub wylew krwi do ciała szklistego, do których dochodzi na wczesnym etapie choroby, mogą przysporzyć pacjentom kłopotów z widzeniem. Jeśli nie podejmiemy leczenia, grozi nam jednak trwała utrata wzroku. Retinopatia jest bardzo powszechna wśród osób z cukrzycą, zwłaszcza jeśli chorują one od lat;
• nefropatia – prowadzi do niewydolności nerek;
• neuropatia obwodowa – jej konsekwencją mogą być owrzodzenia stóp, zniekształcenia stawów, a nawet amputacja.

Jak leczyć cukrzycę?

Leczenie cukrzycy polega na utrzymywaniu jak najbardziej zbliżonego do normy poziomu cukru we krwi. Zbyt niskie lub zbyt wysokie stężenie może stwarzać niebezpieczeństwo dla zdrowia. Skuteczność leczenia oraz stan pacjenta pomagają sprawdzić specjalne badania. Niektóre należy wykonywać co kilka miesięcy, inne zawsze wtedy, gdy źle się czujesz. Najczęstszym sposobem działania jest prosty pomiar, który odbywa się w warunkach domowych dokładnie 2 godziny po jedzeniu. Co jeszcze warto wiedzieć?

• Osoby z cukrzycą typu 1 biorą insulinę (w formie zastrzyków) codziennie.
• Osoby z cukrzycą typu 2 otrzymują leki doustne, insulinę albo jedno i drugie równocześnie.
• Żeby kontrolować poziom glukozy, bardzo ważne jest też zdrowe odżywianie i regularna aktywność fizyczna.
• Przebieg choroby może się zmieniać. Konieczne będzie wtedy podjęcie innych kroków, które pomogą utrzymać pacjenta w dobrym stanie.