Kłopoty ze snem, niewyjaśnione zasłabnięcia, utraty świadomości, wyraźne drganie oczu czy niekontrolowane napady drgawek mogą być sygnałem problemów z czynnością mózgu. Choć często ich przyczyną są urazy głowy, zdarza się też, że pojawiają się one bez wyraźnego wyjaśnienia.

Pewne jest jedno – tak poważnych objawów ze strony organizmu nie należy ignorować. W celu sprawdzenia i skontrolowania aktywności mózgu wykonuje się badania EEG. Na czym polegają, kiedy należy się im poddać i czego można się z nich dowiedzieć?

Na czym polega badanie EEG?

EEG to skrót od elektroencefalografii, czyli nieinwazyjnej metody badania czynności mózgu wykorzystującej specjalne czujniki rejestrujące zmiany elektryczne na powierzchni skóry głowy. Urządzenie wykorzystywane podczas badania, czyli elektroencefalograf pozwala na odczyt i zapis aktywności neuronów kory mózgowej, który później zostaje odpowiednio przeanalizowany i odczytany, dając odpowiedź na pytanie o przyczynę występujących problemów.

Samo badanie EEG może zostać przeprowadzone w pozycji siedzącej lub leżącej i na pierwszym etapie odbywa się bez udziału dodatkowych bodźców, pozwalając na uzyskanie tzw. zapisu spoczynkowego.

W drugiej części badania diagnosta przeprowadzający badanie zaleca pacjentowi wykonywanie określonych czynności, takich jak zamykanie czy otwieranie oczu i hiperwentylacja, a także fotostymulację o określonej częstotliwości, tak by uzyskać lepszy obraz reakcji mózgu na konkretne bodźce.

Kiedy należy udać się na badanie EEG?

Badanie elektroencefalografem jest konieczne w przypadku podejrzenia u pacjenta epilepsji i obecnie stosowane jest jako podstawowa metoda diagnostyczna dla tego specyficznego schorzenia. Badanie EEG może zostać zalecone jednak w znacznie szerszym spektrum przypadków, w których podejrzewa się nieprawidłową aktywność mózgu.

I tak elektroencefalografia może posłużyć jako badanie pomocnicze w przypadku fizycznych urazów głowy (po wypadkach samochodowych, upadkach z wysokości czy silnych uderzeniach i wstrząsach), jak i w przypadku niekontrolowanych zaburzeń lub utraty świadomości, omdleń, czy nawracających nieustannie bólów głowy. Ponadto, badania EEG zleca się zwykle u osób ze zdiagnozowanymi guzami mózgu, osób po przebytych ciężkich zakażeniach, z chorobami zwyrodnieniowymi (szczególnie w obrębie górnych partii kręgosłupa), a także u pacjentów uskarżających się na zaburzenia snu i bezsenność.

Badanie EEG powinno być przeprowadzone także u pacjenta, który wykazuje znaczne problemy z pamięcią i koncentracją, uskarża się na znaczące zaburzenia wzroku, jąka się, lub jest nadpobudliwy. Badania EEG wykonuje się często także u dzieci, szczególnie w wypadkach gdy zaobserwuje się u nich znaczące kłopoty z nauką, opóźnienia mowy i czy opóźnienia rozwoju psychoruchowego.

Wynik badania EEG – co można z niego odczytać?

W przeciwieństwie do wyników badań krwi, które pacjent może sam porównać do określonych norm, wyniki badania EEG powinny zostać odczytane przez specjalistę. Podstawowymi danymi rejestrowanymi przez elektroencefalograf są bowiem fale mózgowe o różnej częstotliwości i amplitudzie, do których zrozumienia potrzeba odpowiedniej wiedzy.

Podczas badania EEG głowy z zapisu można odczytać aktywność fal alfa świadczących o koncentracji uwagi, fal beta opisujących zaangażowanie mentalne mózgu, fal gamma obrazujących koncentrację mózgu na bodźcach zewnętrznych, fal theta odpowiedzialnych za niezrównoważenie emocjonalne lub ponadprzeciętną inteligencję, oraz fal delta, które mogą świadczyć z kolei o deficytach intelektualnych i zaburzeniach neurologicznych.

Pojawienie się wspomnianych fal w określonej amplitudzie pozwala lekarzowi ocenić, czy mózg pracuje prawidłowo i czy jego reakcje na określone czynniki i bodźce nie odbiegają od zdrowej normy.